Online Legal Research and Law Library
Sanatan means eternal, it is not created by anyone, so it shall not be destroyed by anyone.
ॐ नमः श्रीचण्डिकायै
ऊं ऊं ऊं उग्रचण्डं च चकितचकितं चंचला दुर्गनेत्रं
हूँ हूँ हूंकाररूपं प्रहसितवदनं खङ्गपाशान् धरन्तम्।
दं दं दं दण्डपाणिं डमरुडिमिडिमां डण्डमानं भ्रमन्तं
भ्रं भ्रं भ्रं भ्रान्तनेत्रं जयतु विजयते सिद्धिचण्डी नमस्ते॥ १॥
मुनिमतालंकार
(१) निःस्वभावेष्व् अपि भावतो भावेषु या विपरीताकाराध्यारोपिणी भ्रान्ता बुद्धिः सा संवृतिर् उच्यते। संव्रियते च्छाद्यत इवास्याम् अनया वा तत्त्वम् इति कृत्वा।
तथा चोक्तं सूत्रे-
भावा जायन्ति संवृत्या परमार्थे निःस्वभावकाः।
निःस्वभावेषु या भ्रान्तिः सा तथ्यासंवृतिर् मता॥ इति।
तद्भवत्वाद् वा सर्व एतदुपदर्शिता व्यलीका भावाः सांवृता उच्यन्ते। सा चानादिविभ्रमवासनापरिपाकवशाद् असतो भावतो भावान् सत इवोपदर्शयन्त्य् उपजायते सर्वप्राणभृतां यतस् तस्माद् अभिप्रायवशात् सर्व एवालीकरूपा भावाः संवृतिसन्त उच्यन्ते। न पुनर् एषां भावतो भावरूपत्वम्, यथाप्रतिभासम् अतत्त्वात्।
नापि शशविषाणवद् अत्यन्ताभावरूपता, अविचाररमणीयाकारेण प्रतिभासनात्॥
तथा हि मायापुरुषादौ यद् भ्रान्तज्ञानसमंगिभिर् नरैर् अवस्थापितं
प्रथमः परिवर्त्तः
ब्रह्माणं च महादेवं नारायणं सरस्वतीम्।
वरदां च मया नत्वा क्रियते जयमंगलम्॥१
प्रजापतेस्तथा शम्भोः पद्मास्यायास्तथा गिरम्।
पार्वत्या अनुसृत्यैव जायतां किल पण्डिताः॥२
जटाटवीगलज्जलप्रवाहपावितस्थले
गलेऽवलम्ब्य लम्बितां भुजङ्गतुङ्गमालिकाम् |
डमड्डमड्डमड्डमन्निनादवड्डमर्वयं
चकार चण्डताण्डवं तनोतु नः शिवः शिवम् ||१||
Roman Transliteration
jaṭāṭavī-galajjala-pravāha-pāvita-sthale
gale ‘valambya lambitāṃ bhujaṅga-tuṅga-mālikām ।
ḍamaḍ ḍamaḍ ḍamaḍ ḍaman nināda-vaḍḍa-marvayaṃ
cakāra caṇḍa-tāṇḍavaṃ tanotu naḥ śivaḥ śivam ॥ 1॥
With his neck, consecrated by the flow of water flowing from the thick forest-like locks of hair, and on the neck, where the lofty snake is hanging like a garland, and the Damaru drum making the sound of Damat Damat Damat Damat, Lord Śiva did the auspicious dance of Tandava and may He shower prosperity on us all.
ईशा वास्यमिदं सर्वं यत्किञ्च जगत्यां जगत् ।
तेन त्यक्तेन भुञ्जीथा मा गृधः कस्य स्विद्धनम् ॥ १ ॥
कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीविषेच्छतं समाः ।
एवं त्वयि नान्यथेतोऽस्ति न कर्म लिप्यते नरे ॥ २ ॥
असुर्या नाम ते लोका अन्धेन तमसावृताः ।
तांस्ते प्रेत्याभिगच्छन्ति ये के चात्महनो जनाः ॥ ३ ॥
अध्याय १८
अतीतेनाध्यायद्वयेन अभ्युदयनिश्श्रेयससाधनभूतं वैदिकमेव यज्ञतपोदानादिकं कर्म, नान्यत्॑ वैदिकस्य च कर्मणस्सामान्यलक्षणं प्रणवान्वयः॑ तत्र मोक्षाभ्युदयसाधनयोर्भेदः तत्सच्छब्दनिर्देश्यत्वेन॑ मोक्षसाधनं च कर्म फलाभिसन्धिरहितं यज्ञादिकम्॑ तदारम्भश्च सत्त्वोद्रेकाद्भवति॑ सत्त्ववृद्धिश्च सात्त्विकाहारसेवया इत्युक्तम् ।
अनन्तरं मोक्षसाधनतया निर्दिष्टयोस्त्यागसंन्यासयोरैक्यम्, त्यागस्य च स्वरूपम्, भगवति सर्वेश्वरे च सर्वकर्मणां कर्तृत्वानुसन्धानम्, सत्त्वरजस्तमसां कार्यवर्णनेन सत्त्वगुणस्यावश्योपादेयत्वम्, स्ववर्णोचितानां कर्मणां परमपुरुषाराधनभूतानां परमपुरुषप्राप्तिनिर्वर्तनप्रकारः, कृत्स्नस्य गीताशास्त्रस्य सारार्थो भक्तियोग इत्येते प्रतिपाद्यन्ते । तत्र तावत्त्यागसंन्यासयोर्पृथक्त्वैकत्वनिर्णयाय स्वरूपनिर्णयाय चार्जुनः पृच्छति
अर्जुन उवाच
संन्यासस्य महाबाहो तत्त्वमिच्छामि वेदितुम् ।
त्यागस्य च हृषीकेश पृथक्केशिनिषूदन ॥ भगवद्गीता१८.१ ॥
त्यागसंन्यासौ हि मोक्षसाधनतया विहितौ, “न कर्मणा न प्रजया धनेन त्यागेनैके अमृतत्वमानशुः वेदान्तविज्ञानसुनिश्चितार्थास्संन्यासयोगाद्यतयश्शुद्धसत्त्वाः । ते ब्रह्मलोके तु परान्तकाले परामृतात्परिमुच्यन्ति सर्व् ।” इत्यादिषु । अस्य संन्यासस्य त्यागस्य च तत्त्वं याथात्म्यं पृथक्वेदितुमिच्छामि । अयमभिप्रायः किमेतौ संन्यासत्यागशब्दौ पृथगर्थौ, उतैकार्थवेव यदा पृथगर्थौ, तदा अनयोः पृथक्त्वेन स्वरूपं वेदितुमिच्छामि॑ एकत्वेऽपि तस्य स्वरूपं वक्तव्यमिति ॥ भगवद्गीतारामानुजभाष्य १८.१ ॥
अथानयोरेकमेव स्वरूपम्, तच्चेदृशमिति निर्णेतुं वादिविप्रतिपत्तिं दर्शयन् श्रीभगवानुवाच
श्रीभगवानुवाच
काम्यानां कर्मणां न्यासं संन्यासं कवयो विदुः ।
सर्वकर्मफलत्यागं प्राहुस्त्यागं विचक्षणाः ॥ भगवद्गीता१८.२ ॥
केचन विद्वांसः काम्यानां कर्मणां न्यासं स्वरूपत्यागं संन्यासं विदुः । केचिच्च विचक्षणाः नित्यानां नैमित्तिकानां च काम्यानां सर्वेषां कर्मणां फलत्याग एव मोक्षशास्त्रेषु त्यागशब्दार्थ इति प्राहुः । तत्र शास्त्रीयत्यागः काम्यकर्मस्वरूपविषयः॑ सर्वकर्मफलविषय इति विवादं प्रदर्शयनेकत्र संन्यासशब्दमितरत्र त्यागशब्दं प्रयुक्तवान् । अतस्त्यागसंन्यासशब्दयोरेकार्थत्वमङ्गीकृतमिति ज्ञायते । तथा “निश्चयं शृणु मे तत्र त्यागे भरतसत्तम” इति त्यागशब्देनैव निर्णयवचनात्, “नियतस्य तु संन्यासः कर्मणो नोपपद्यते । मोहात्तस्य परित्यागः तामसः परिकीर्तितः ॥ भगवद्गीतारामानुजभाष्य १८.”, “अनिष्टमिष्टं मिश्रं च त्रिविधं कर्मणः फलम् । भवत्यत्यागिनां प्रेत्य न तु संन्यासिनां क्वचित् ।” इति परस्परपर्यायतादर्शनाच्च तयोरेकार्थत्वमङ्गीकृतमिति निश्चीयते ॥ भगवद्गीतारामानुजभाष्य १८.२ ॥
॥ अनुव्याख्यानम् ॥
श्रीमदानन्दतीर्थभगवत्पादाचार्य
॥ सूत्रप्रस्थानम् ॥
नारायणं निखिलपूर्णगुणैकदेहं निर्दोषमाप्यतममप्यखिलैः सुवाक्यैः ।
अस्योद्भवादिदमशेषविशेषतोऽपि वन्द्यं सदा प्रियतमं मम सन्नमामि ॥ १,१.१ ॥
स राज्यमखिलं शासन्निहतारिर्महायशाः || ६-१२८-९१
राघवः परमोदारः शशास परया मुदा |
उवाच लक्ष्मणं रामो धर्मज्ञं धर्मवत्सलः || ६-१२८-९२
That renowned Rama, of a very generous nature, having destroyed his enemies and ruling the entire kingdom, enjoyed it with a great delight. Rama, affectionate of righteousness, spoke to Lakshmana, the knower of righteousness (as followers):
आतिष्ठ धर्मज्ञ मया सहेमां |
गां पूर्वराजाध्युषितां बलेन |
तुल्यं मया त्वं पितृभिर्धृता या |
तां यौवराज्ये धुरमुद्वहस्व || ६-१२८-९३
“O Lakshmana, the knower of what is right! Rule with me, this earth, as ruled by the earlier kings, with the help of an army. Installed in the office of Prince Regent, bear like me, the burden (of sovereignty), which was borne by our forefathers.”
सर्वात्मना पर्यनुनीयमानो |
यदा न सौमित्रिरुपैति योगम् |
नियुज्यमानोऽ पि च यावराज्ये
ततोऽभ्यषिञ्चद्भरतं महात्मा || ६-१२८-९४
When Lakshmana did not give his consent, even though being repeatedly entreated in all ways, nay even being appointed to the office of Prince Regent, the great-souled Rama thereupon consecrated Bharata.
पौण्डरीकाश्वमेधाभ्यान् वाजपेयेन चासकृत् |
अन्यैश्च विविधैर्यज्ञैरयजत्पार्थिवर्षभः || ६-१२८-९५
Rama propitiated the gods by performing Paundarika, Ashvamedha, Vajapeya and other sacrifices many times.
राज्यन् दशसहस्राणि प्राप्य वर्षाणि राघवः |
शताश्वमेधानाजह्रे सदश्वान्भूरिदक्षिणान् || ६-१२८-९६
Having enjoyed the kingship for ten thousand years, Rama performed a hundred horse-sacrifices, in which good horses were sacrificed and numerous gifts bestowed.
आजानुलम्बिबाहुश्च महास्कन्धः प्रतापवान् |
लक्ष्मणानुचरो रामः पृथिवीमन्वपालयत् || ६-१२८-९७
That Rama, having his long arms reaching down his knees, having a broad chest and glorious, ruled this earth with Lakshmana as his companion.
राघवश्चापि धर्मात्मा प्राप्य राज्यमनुत्तमम् |
ईजे बहुविधैर्यज्ञैः ससुतभ्रातृबान्धवः || ६-१२८-९८
Obtaining a very great kingdom the righteous Rama propitiated the almighty with many kinds of sacrifices, with the team-work of his sons, brothers and relatives.
न पर्यदेवन्विधवा न च व्यालकृतं भयम् |
न व्याधिजं भयन् वापि रामे राज्यं प्रशासति || ६-१२८-९९
While Rama was ruling the kingdom, there were no widows to lament, nor there was no danger from wild animals, nor any fear born of diseases.
निर्दस्युरभवल्लोको नानर्थः कन् चिदस्पृशत् |
न च स्म वृद्धा बालानां प्रेतकार्याणि कुर्वते || ६-१२८-१००
The world was bereft of thieves and robberies. No one felt worthless nor did old people perform obsequies concerning youngsters.
सर्वं मुदितमेवासीत्सर्वो धर्मपरोअभवत् |
राममेवानुपश्यन्तो नाभ्यहिन्सन्परस्परम् || ६-१२८-१०१
Every creature felt pleased. Everyone was intent on virtue. Turning their eyes towards Rama alone, creatures did not kill one another.
आसन्वर्षसहस्राणि तथा पुत्रसहस्रिणः |
निरामया विशोकाश्च रामे राज्यं प्रशासति || ६-१२८-१०२
While Rama was ruling the kingdom, people survived for thousands of years, with thousands of their progeny, all free of illness and grief.
रामो रामो राम इति प्रजानामभवन् कथाः |
रामभूतं जगाभूद्रामे राज्यं प्रशासति || ६-१२८-१०३
While Rama ruled the kingdom, the talks of the people-centered round Rama, Rama, and Rama. The world became Rama’s world.
नित्यपुष्पा नित्यफलास्तरवः स्कन्धविस्तृताः |
कालवर्षी च पर्जन्यः सुखस्पर्शश्च मारुतः || ६-१२८-१०४
The trees there were bearing flowers and fruits regularly, without any injury by pests and insects. The clouds were raining in time and the wind was delightful to the touch.
ब्राह्मणाः क्षत्रिया वैश्याः शूद्रा लोभविवर्जिताः |
स्वकर्मसु प्रवर्तन्ते तुष्ठाः स्वैरेव कर्मभिः || ६-१२८-१०५
आसन् प्रजा धर्मपरा रामे शासति नानृताः |
Brahmins (the priest-class), Kshatriyas (the warrior-class), Vaishyas (the class of merchants and agriculturists), Shudras (the servant-class) were performing their own duties, satisfied with their own work and bereft of any greed. While Rama was ruling, the people were intent on virtue and lived without telling lies.
सर्वे लक्षणसम्पन्नाः सर्वे धर्मपरायणाः || ६-१२८-१०६
दशवर्षसहस्राणि रामो राज्यमकारयत् |
All the people were endowed with excellent characteristics. All were engaged in virtue. Rama was engaged in the kingship thus for one thousand years.
Source: Valmiki Ramayana 6th Kandam
|
|
|
प्रथमः परिच्छेदः
ग्रन्थारम्भे निर्विन्घेन प्रारिप्सितपरिसमाप्तिकामो वाङ्भयाधिकृततया वाग्देवतायाः सांमुख्यमाधत्ते
शरदिन्दुसुन्दररुचिश्चेतसि सा मे गिरं देवी ।
अपहृत्य तमः संततमर्थानखिलान्प्रकाशयतु ॥11 ॥
अस्य ग्रन्थस्य काव्याङ्गतया काव्यफलैरेव फलवत्त्वमिति काव्यफलान्याह
चतुर्वर्गफलप्राप्तिः सुखादल्पधियामपि ।
काव्यादेव यतस्तेन तत्स्वरूपं निरूप्यते ॥12 ॥
चतुर्वर्गफलप्राप्तिहि कोव्यतो “रामादिवत्प्रवतितव्यं न रावणादिवत्” इत्यादिः कृत्याकृत्यप्रवृत्तिनिवृत्त्युपदेशद्वारेण सुप्रतीतैव ।
उक्तं च (भामहेन)
“धर्मार्थकाममोक्षेषु वैचक्षण्यं कलासु च ।
करोति कीर्तिं प्रीतिं च साधुकाव्यनिषेवणम्” ॥
इति ।
QUANTUM OF PUNISHMENT-The learned counsel for the accused No. 5 was at pains to persuade us that the said accused is now about 70/75 years of age and at this distance of time, it may not be appropriate to send him back to jail. Taking overall view of the matter, we are not impressed by this submission. Even in case of offence under Section 326, IPC, which commended to the High Court, the same was punishable with imprisonment for life or with imprisonment of either description which may extend to ten years and also liable to fine. Had it been a conviction under Section 326, as aforesaid, the sentence of only about five months in the facts of the present case, by no stretch of imagination, was adequate.
Whether the decree passed on a compromise can be challenged by the stranger to the proceedings in a separate suit?
The appellant could file a suit for protection of his right, title or interest devolved on the basis of the stated sale deed dated 6th January, 1984, allegedly executed by one of the party (Sampatiya) to the proceedings in the partition suit, which could be examined independently by the Court on its own merits in accordance with law.
The common parlance test”, “marketability test”, “popular meaning test” are all tools for interpretation to arrive at a decision on proper classification of a tariff entry. These tests, however, would be required to be applied if a particular tariff entry is capable of being classified in more than one heads.
